شکستگی مچ پا را چگونه درمان کنیم؟

مچ پا ممکن است در اثر برداشتن یک قدم اشتباه و بی احتیاطی، پیچ خوردن یا افتادن روی زمین وتصادف کردن دچار آسیب دیدگی استخوان و مفاصل شود که این آسیب دیدگی از جمله شایع ترین آسیب های پاهاست. نگرانی از شکستن استخوان، درد زیاد و نداشتن توانایی فردی برای راه رفتن از جمله علت های مراجعه ی افراد آسیب دیده به پزشک است و معمولا در این آسیب ها، “شکستگی مچ پا” ممکن است همراه با شکستگی تعدادی از استخوان های مفصل و آسیب به رباط رخ داده باشد.

در نتیجه اگر دچار آسیب و شکستگی مچ پا شدید، دکتر بابک اتوکش فوق تخصص جراحی مچ پا و جراح ارتوپد با ارائه خدماتی بی نظیر می تواند بهترین روش درمان را برای شما بکارگیرد.

شکستگی مچ پا چیست؟

به شکستگی یکی از استخوان های مفصل مچ پا شکستگی مچ پا می گویند و در اکثر موارد در یکی از استخوان های درشت نی و نازک نی آسیب دیدگی ایجاد می کند. این شکستگی زمانی اتفاق می افتد که نیرویی بیشتر از توانایی و ظرفیت استخوان به آن وارد شود و معمولا ضربه مستقیم خیلی کم باعث شکستگی شده و ضربه غیر مستقیم است که مشکل ساز می شود.

میزان این شکستگی متفاوت است و می تواند در حد یک شکستگی کوچک و یا شکستگی های پیچیده و باز باشد و در هرگروه سنی رخ دهد که به تازگی مشخص شده این شکستگی ها در گروه سنی 30 تا 40 ساله بیش تر از گروه های دیگر سنی است و علت این موضوع به افزایش جمعیت افراد مسن فعال مربوط است. روش درمان این شکستگی به محل شکستگی و میزان وخیم بودن آن وابسته است و پزشک تصمیم می گیرد که حتی از پلاک هایی در استخوان شکسته یا میخ و پیچ استفاده کند.

علائم شکستگی مچ پا

1. بلافاصله بعد از آسیب احساس درد شدید و زوق زوق کردن در ناحیه مچ پا خواهید داشت.
2. محل آسیب دیدگی نسبت به لمس حساس و دردناک می شود.
3. ورم، کبودی یا التهاب در مچ پا از دیگر علائم آسیب دیدگی است که البته باید گفت کبودی بلافاصله پس از آسیب اتفاق نمی افتد ولی زمانی که اتفاق می افتد به سمت پنجه و کف پا جا به جا می شود.
4. هنگام ایستادن و راه رفتن مچ پا نمی تواند وزن شما را تحمل کند و درد شدیدی حس خواهید کرد.
5. درد در این قسمت می تواند با انجام فعالیت های ورزشی افزایش یافته و با استراحت بهبودی پیدا کند.
6. به دلیل ورم و دردی که وجود دارد توانایی پوشیدن کفش را ندارید.
7. در برخی موارد که رباط ها نیز آسیب دیده اند شکل استخوان مچ پا تغییر می کند که ممکن است پوست کشیده شده ویا استخوان از آن بیرون بزند وقابل رویت باشد.
8. زمانی که دچار آسیب دیدگی و شکستگی در مچ پا می شوید صدایی شبیه ترکیدگی می شنوید.
9. اگر در این شکستگی عصب یا رگ های خونی آسیب ببینند پوست رنگ پریده شده، درد بیشتری همراه با بی حسی و عدم توانایی در حرکت پا و پنجه پا مشاهده می شود.

عوارض شکستگی مچ پا

از عوارضی که پس از آسیب دیدگی مچ پا وجود دارد می توان آرتروز، عفونت استخوان، سندرم کمپارتمان و آسیب دیدن عصب ها و رگ های خونی را نام برد.

• ارتروز در استخوان

اگر شما پس از طی مدت زمانی طولانی بعد از آسیب دیدگی و شکستگی پا احساس درد داشتید حتما به فوق تخصص مچ پا مراجعه کنید؛ زیرا گسترش شکستگی ها می تواند سال ها بعد باعث بروز آرتروز شود.

• عفونت در استخوان

اگر هنگام شکستگی، استخوان از پوست بیرون بزند و در معرض باکتری ها قرار گیرد ممکن است دچار عفونت استخوانی شوید.

• سندرم کمپارتمان

این سندرم که خود را با درد، تورم و معلولیت عضلات در پا نشان می دهد، هرچند احتمال رخ دادن آن بسیار کم بوده ولی شما حتما باید تحت نظر جراح مچ پا و فوق تخصص در این زمینه قرار گیرید.

• آسیب دیدن عصب ها و رگ های خونی

گاهی اوقات آسیب دیدگی و ضربه به مچ پا می تواند باعث قطع شدن جریان خون و آسیب دیدن عصب های اطراف یکی از استخوان ها شود، باید بدانید که این مساله مهمی است و بی معطلی باید به فوق تخصص و جراح مچ پا مراجعه کنید.

انواع شکستگی در قسمت مچ پا

شکستگی در قسمت مچ پا با توجه به میزان و محل دقیق شکستگی انواع مختلفی دارد که در مورد آن توضیح می دهیم.

• پیچ خوردگی شدید در قسمت مچ پا

استخوان های درشت نی و نازک نی در مچ پا را رباط ها نگه می دارند و اگر پای شما به شدت پیچ بخورد این رباط ها آسیب می ببینند و مچ پا ناپایدار می شود.

• شکستگی قوزک خارجی

شکستگی قوزک خارجی پا هنگامی که در انتهای استخوان نازک نی شکستگی ایجاد شود رخ می دهد.

• شکستگی قوزک داخلی

این شکستگی هنگامی رخ می دهد که در استخوان درشت نی و بخش داخلی پای تحتانی شکستگی رخ دهد.

• شکستگی قوزک خلفی

هنگامی که در قسمت پشت استخوان درشت نی که همسطح با مفصل مچ پا است شکستگی رخ دهد این شکستگی از نوع قوزک خلفی مچ پا است.

• شکستگی دو و سه قوزکی

شکستگی دو قوزکی هنگامی رخ می دهد که هم استخوان درشت نی و هم استخوان نازک نی دچار شکستگی شود و در صورتی که همراه با شکستگی دو قوزکی، پشت استخوان مچ پا نیز دچار آسیب شود، شکستگی سه قوزکی رخ داده است. شکستگی تالوس و پایلون نیز از دیگر شکستگی ها در قسمت مچ پا است.

راه های درمان قوزک مچ پا

راه های درمان شکستگی مچ پا به عواملی از جمله تعداد قطعات شکسته شده، محل شکستگی، میزان جا به جایی قطعات شکسته شده و … بستگی دارد.

• درمان شکستگی قوزک خارجی

برای درمان این آسیب دیدگی قوزک مچ پا باید به مدت 6 هفته یا 1 ماه ونیم گچ گرفته و یا با آتل بسته شود تا بی حرکت بماند. اگر در این مدت پزشک با عکس برداری متوجه جا به جایی شکستگی ها شود در نتیجه عمل جراحی و استفاده از پیچ و پلاک صورت می گیرد.

• درمان شکستگی قوزک داخلی

اگر شکستگی ها در این ناحیه جا به جا نشوند یا قطعه کوچکی شکسته شده باشد نیازی به جراحی نیست و قوزک پا باید به مدت 1 ماه ونیم در آتل یا گچ بدون حرکت بماند. هنگامی که پزشک متخصص متوجه جا به جایی شکستگی ها می شود تشخیص عمل جراحی و استفاده از پیچ و پلاک یا پین و وایر است.

• درمان شکستگی قوزک خلفی

این نوع شکستگی معمولا با شکستگی قوزک داخلی یا خارجی اتفاق می افتد و راه های درمان جراحی و غیر جراحی آن مثل شکستگی قوزک داخلی است. اگر قطعه ای که در این ناحیه شکسته اندازه بزرگی داشته باشد حتما باید عمل جراحی صورت گیرد.

• درمان شکستگی دو قوزکی و سه قوزکی

راه درمان این شکستگی های ناپایدار که همراه با در رفتگی صورت می گیرد جراحی و استفاده از پیچ و پلاک است مگر این که شرایط بیمار به گونه ای باشد که اجازه انجام عمل جراحی به پزشک را ندهد.

• درمان شکستگی تالوس

درمان این شکستگی به دلیل این که سطح استخوان از غضروف پوشیده شده بسیار حساس است و باید دقیق صورت گیرد، حتی یک تغییر کوچک در نحوه جوش خوردن آن می تواند عوارضی داشته باشد که قابل جبران نیست. بلافاصله پس از تشخیص این نوع شکستگی کل پای بیمار باید در یک آتل با سطح داخلی نرم و پنبه ای بالاتر از سطح قلب او در حالتی که دراز کشیده قرار گیرد. اگر در این شکستگی در رفتگی نیز رخ داده باشد، باید در رفتگی را به صورت اورژانسی جا انداخت و در اکثر موارد راه درمان عمل جراحی است.

• درمان شکستگی پایلون

بسیاری از افرادی که دچار شکستگی پایلون می شوند تاول و تورم شدید در قسمت مچ پا دارند و پزشک برای کاهش تورم و وجود احتمال عفونت در محل جراحی شده، جراحی را به تعویق انداخته و از آتل یا فیکساتور خارجی برای جلوگیری از حرکت مچ پا استفاده می کند.

جمع بندی

معمولا شکستگی های ساده در قسمت مچ پا می توانند با استراحت و نداشتن تحرک بهبود یابند و بسته به میزان شکستگی، زمان بهبودی آن ها ممکن است 4 تا 8 هفته زمان ببرد. در شکستگی های شدید تر بهبودی کامل با انجام عمل جراحی و فیزیوتراپی پس از آن ممکن است تا چندین ماه طول بکشد. پس در صورت آسیب دیدگی و داشتن هریک از علائمی که گفته شد حتما تحت نظر پزشک قرار بگیرید تا بتوان از آسیب ها و عوارض بعدی سریعا جلوگیری کرد.